W przypadku obligacji korporacyjnych możliwe są różne formy zabezpieczeń, które ujęte będą w Warunkach Emisji (lub innych dokumentach emisyjnych, w zależności od trybu). Z najczęściej występujących możemy wskazać:
- Hipoteka – w skrócie zabezpieczenie na nieruchomości – daje wierzycielowi (obligatariuszowi) możliwość egzekwowania z nieruchomości na wypadek niespłacenia przez emitenta swojego zobowiązania. Hipoteka powstaje z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej właściwej dla danej nieruchomości. Obligatariusz w takim przypadku może dochodzić zaspokojenia swojej należności z obciążonej nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.
- Zastaw rejestrowy – zastaw, w odróżnieniu od hipoteki, jest zabezpieczeniem na rzeczach ruchomych. Podobnie jak w przypadku hipoteki, obligatariusz może dochodzić zaspokojenia swojej należności z obciążonej ruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela ruchomości.
- Gwarancja – zazwyczaj jest to gwarancja jednostki dominującej wobec emitenta, która należy do spółki kapitałowej emitenta (najczęściej w przypadku spółek celowych do emisji obligacji).
- Poręczenie – poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Często jest robiony w formie oferty skierowanej do obligatariuszy w Warunkach Emisji – wówczas sama umowa poręczenia jest zawierana poprzez przyjęcie oferty (ofertowy tryb zawarcia umowy przewidziany w przepisach kodeksu cywilnego).
- Świadczenie na rzecz osoby trzeciej – ustanawiane na podstawie art. 393 k.c., zgodnie z którym podmiot zabezpieczający przejmuje na siebie obowiązek spłaty (nominału i odsetek) na wypadek, gdyby emitent swoich świadczeń nie wykonał. Zabezpieczenie podobne do gwarancji.
- Oświadczenie o poddaniu się egzekucji – nie jest to w istocie zabezpieczenie obligacji w takim rozumieniu jak wyżej wskazane, a jedynie narzędzie usprawniające i przyspieszające proces dochodzenia roszczeń od emitenta/poręczyciela itd. W skrócie – umożliwia uzyskania tytułu uprawniającego nas do egzekucji bez długiego postępowania sądowego, jedynie po nadaniu klauzuli wykonalności w postępowaniu klauzulowym.
W przypadku ustanowienia zastawu lub hipoteki jako zabezpieczenia wierzytelności wynikających z obligacji emitent jest obowiązany poddać przedmiot zastawu lub hipoteki wycenie przez podmiot, który posiada doświadczenie i kwalifikacje zapewniające rzetelność wyceny oraz zachowuje bezstronność i niezależność.
Administrator zabezpieczeń obligacji – kim jest i kiedy musi zostać ustanowiony?
Administrator zabezpieczeń, jak sama nazwa wskazuje, ma administrować, zarządzać konkretnymi zabezpieczeniami, np. hipoteką, w przypadku większej liczby wierzycieli – tak jak mamy do czynienia w przypadku obligacji. Jeśli zabezpieczeniem jest hipoteka lub zastaw, przed rozpoczęciem emisji obligacji emitent jest obowiązany zawrzeć w formie pisemnej pod rygorem nieważności umowę z administratorem, który wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela we własnym imieniu, lecz na rachunek obligatariuszy. W przypadku innych zabezpieczeń, umowa z administratorem również jest możliwa, jednak nieobowiązkowa.
Jest on uprawniony do podejmowania wszystkich tych czynności, których mogą dokonywać wierzyciele emitenta w związku z brakiem realizacji zobowiązań wynikających z emisji obligacji. W skrócie – ma pomagać obligatariuszom w odzyskaniu pieniędzy z zabezpieczonego majątku.
Kancelaria oferuje zarówno objęcie funkcji administratora zabezpieczeń (głównie dla emitentów), jak również uruchamiania zabezpieczonych roszczeń obligatariuszy poprzez wszczynanie procedury zaspokojenia z konkretnego zabezpieczenia.