Akcjonariuszom jako współwłaścicielom i podmiotom wnoszącym wkład finansowy przysługuje szereg praw w stosunku do spółki. W wielu źródłach można odnaleźć ich podział przy zastosowaniu różnych kryteriów. Jednak na ogół wyróżnia się trzy podstawowe prawa – prawo głosu, prawo indywidualnej kontroli, a także prawo do dywidendy. Kim jest osoba akcjonariusza? Czym charakteryzują się wspomniane uprawnienia? Dowiesz się w tym artykule!
Akcjonariusz to współudziałowiec spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej, który dokonał zakupu określonej liczby wydanych do emisji akcji. Aby znaleźć się w posiadaniu części określonego majątku przedsiębiorstwa, wystarczy wyłącznie jedna akcja. Akcje firmy można również odziedziczyć. Status akcjonariusza może posiadać jedynie osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Jednak w pierwszej kolejności należy dokonać wpisu do księgi akcyjnej, księgi właścicieli lub tzw. akcji na okaziciela, które mają charakter niepodzielny i zbywalny. Co warto podkreślić, akcjonariusz nie jest obarczony odpowiedzialnością za zobowiązania spółki.
Natomiast w spółce komandytowo-akcyjnej mamy do czynienia z dwoma rodzajami partnerów – komplementariusze i komandytariusze. Podmioty te reprezentują taką kategorię wspólników, która zasadniczo pełni funkcję bierną. W przeciwieństwie do akcjonariusza – komplementariusz obarczony jest nieograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki.
W odpowiedzi na prawo do głosu przysługujące akcjonariuszowi, ustawodawca zasądził zasadę on share – one vote. Polega ona na tym, że na jedna posiadana akcja odpowiada wyłącznie jednemu głosowi. Jednak nie jest to ostateczność, bowiem akcjonariusze mają możliwość zmian w tym obszarze. Przykładowo może być to rozszerzenie prawa głosu za pośrednictwem wyemitowania uprzywilejowanych akcji, zgodnie z którymi na jedną akcję przypadać będzie więcej niż jeden głos.
Każda osoba dysponująca statusem akcjonariusza posiada prawo do indywidualnej kontroli działalności firmy, w której zakupiła akcje. Poziom kontroli jest adekwatny do posiadanych przez partnera uprawnień. Tego rodzaju postępowanie opiera się na prawie do wglądu w księgi spółki w każdym momencie. Natomiast w sytuacji, gdy wystąpi uzasadniona przesłanka, że współudziałowiec może wykorzystać zdobyte informacje na niekorzyść spółki – zarząd ma prawo odmówić składania wyjaśnień i udostępniania ksiąg.
Jednak mimo oddalenia wniosku przez członków rady nadzorczej, akcjonariusz na podstawie art. 212 §4 zawartego w Kodeksie spółek handlowych może złożyć pismo do sądu rejestrowego. Rozwiązanie polega na zobligowaniu organów zarządu do złożenia w tej sprawie wyjaśnień lub dostarczeniu do wglądu stosownych dokumentów. Wniosek należy złożyć w czasie 7 dni od momentu otrzymania odmowy.
Jednym z najważniejszych i najbardziej interesujących uprawnień przez akcjonariuszy jest właśnie prawo do dywidendy. Dywidenda określana jest jako kwota osiągnięta z przychodów i przeznaczona do sprawiedliwego podziału pomiędzy wspólnikami za określony rok obrotowy. Należy się ona tym akcjonariuszom, którzy posiadali określone akcje firmy w dniu zewnętrznej wypłaty dywidendy. Jej kwota uzależniona jest od wyniku finansowego spółki na przestrzeni lat. Co warto podkreślić, środki pieniężne przeznaczone do podziału nie mogą być wyższe niż suma zysku za poprzedni rok obrotowy.
Jeżeli zdecydujesz się na kupno papierów wartościowych, otrzymasz możliwość wpływu na funkcjonowanie określonego przedsiębiorstwa. Dodatkowo jako akcjonariusz stajesz się współwłaścicielem firmy, tym samym czerpiąc z niej korzyści finansowe. Być może interesuje Cię temat emisji obligacji? Chcesz poznać więcej szczegółów? – skontaktuj się ze mną! Umówimy spotkanie, a ja postaram się odpowiedzieć na Twoje pytania. Zapraszam do kontaktu!
Autor: Kamil Hupajło
